Vào ngày 13 tháng 12 năm 2020, FireEye, Microsoft và SolarWinds cùng thông báo phát hiện một cuộc tấn công chuỗi cung ứng lớn và tinh vi phát tán một phần mềm độc hại chưa từng được biết đến. Phần mềm độc hại có tên Sunburst, đã tấn công những khách hàng sử dụng phần mềm Orion của SolarWinds. Các chuyên gia của Kaspersky đã tìm thấy nhiều điểm tương đồng về mã giữa Sunburst và các phiên bản đã biết của backdoor Kazuar - phần mềm độc hại cho phép quyền truy cập từ xa vào thiết bị của nạn nhân. Phát hiện mới cung cấp nhiều thông tin chi tiết, có thể giúp các nhà nghiên cứu tiến hành điều tra vụ tấn công.
Trong quá trình nghiên cứu backdoor Sunburst, các chuyên gia của Kaspersky đã phát hiện một số tính năng tương đồng với Kazuar - từng được xác định là backdoor được viết trên nền .NET framework. được phát hiện lần đầu tiên bởi Palo Alto vào năm 2017 và được sử dụng trong các cuộc tấn công gián điệp mạng trên toàn cầu. Nhiều điểm tương đồng về mã cho thấy mối liên hệ giữa Kazuar và Sunburst, tuy nhiên về bản chất vẫn chưa thể xác định chính xác sự liên quan này.
Các tính năng tương đồng giữa Sunburst và Kazuar bao gồm thuật toán tạo mã định danh người dùng (UID), thuật toán phân tích giấc ngủ ban đầu và việc sử dụng rộng rãi hàm băm FNV1a. Theo các chuyên gia, các đoạn mã không giống hệt nhau, cho thấy Kazuar và Sunburst có thể liên quan đến nhau mặc dù bản chất sự liên quan chưa hoàn toàn rõ ràng.
Sau khi Sunburst hoạt động lần đầu vào tháng 2/2020, Kazuar tiếp tục phát triển và đến cuối năm 2020 nhiều biến thể có nhiều điểm tương đồng với những biến thể của Sunburst.
Trong suốt nhiều năm, các chuyên gia đã quan sát thấy sự phát triển liên tục của Kazuar, trong đó, những tính năng quan trọng, tương tự như Sunburst, đã được thêm vào phần mềm độc hại. Với những điểm tương đồng rất đáng chú ý giữa Kazuar và Sunburst, có rất nhiều lý do cho sự tồn tại của chúng, bao gồm việc Sunburst được phát triển bởi cùng một nhóm tin tặc với Kazuar, hoặc nhóm phát triển Sunburst lấy cảm hứng từ Kazuar, người phát triển Kazuar chuyển đến nhóm Sunburst làm việc, hoặc cả hai nhóm cùng đứng sau Sunburst và Kazuar đã lấy phần mềm độc hại từ cùng một nguồn.
Ông Costin Raiu, Giám đốc Nhóm nghiên cứu và phân tích toàn cầu của Kaspersky cho biết: “Sự tương đồng không kết luận được ai thực sự đứng sau vụ tấn công Solarwinds, tuy nhiên, có thể cung cấp thêm thông tin cho các nhà nghiên cứu trong quá trình điều tra. Điều quan trọng là các nhà nghiên cứu trên thế giới có thể điều tra mở rộng từ những điểm tương đồng này, từ đó tìm hiểu thêm thông tin về Kazuar, nguồn gốc của Sunburst, cũng như phần mềm độc hại được sử dụng trong vụ tấn công Solarwinds. Ví dụ như khi nhìn lại cuộc tấn công Wannacry: trong những ngày đầu tiên, có rất ít dữ kiện liên kết Wannacry với nhóm Lazarus. Theo thời gian, nhiều bằng chứng đã xuất hiện, cho phép chúng tôi và những chuyên gia khác có thể liên kết chúng lại với nhau với độ tin cậy cao. Từ đó, những nghiên cứu sâu hơn về chủ đề này có thể kết nối các dữ kiện với nhau.”
Chi tiết kỹ thuật về điểm tương đồng của Solarwinds và Kazuar có trong báo cáo tại Securelist.
Nghiên cứu của Kaspersky về Sunburst được đăng tải tại link. Để tìm hiểu cách Kaspersky bảo vệ khách hàng trước backdoor Sunburst, vui lòng truy cập link.
Để tránh rủi ro bị lây nhiễm bởi phần mềm độc hại như backdoor Sunburst, Kaspersky khuyến nghị:
• Cung cấp cho nhóm SOC quyền truy cập thông tin tình báo mối đe dọa an ninh mạng mới nhất (TI). Kaspersky Threat Intelligence Portal cấp quyền truy cập vào TI của công ty, cung cấp dữ liệu tấn công mạng và những thông tin được Kaspersky thu thập trong hơn 20 năm qua. Quyền truy cập miễn phí vào các tính năng của sản phẩm cho phép người dùng kiểm tra tệp, URL và địa chỉ IP hiện có sẵn tại đây.
• Các tổ chức muốn tiến hành tự điều tra có thể tham khảo Kaspersky Threat Attribution Engine. Sản phẩm giúp đối chiếu mã độc được phát hiện với cơ sở dữ liệu phần mềm độc hại hiện có. Sau đó, dựa trên các điểm tương đồng về mã để quy về những chiến dịch APT đã được thực hiện.
***
Thông tin về Kaspersky
Kaspersky là một công ty an ninh mạng toàn cầu được thành lập năm 1997. Tin tức tình báo về mối đe doạ và chuyên môn về bảo mật của Kaspersky không ngừng được sử dụng trong các giải pháp và dịch vụ bảo mật để bảo vệ doanh nghiệp, cơ sở hạ tầng then chốt, chính phủ và người dùng trên toàn thế giới. Danh mục giải pháp bảo mật toàn diện của công ty bao gồm bảo vệ thiết bị đầu cuối và số lượng giải pháp và dịch vụ bảo mật chuyên biệt hàng đầu để chống lại các mối đe doạ số tinh vi và không ngừng phát triển. Công nghệ của Kaspersky đang bảo vệ hơn 400 triệu người dùng và giúp 270.000 khách hàng doanh nghiệp bảo vệ những thứ giá trị nhất. Tìm hiểu thêm tại www.kaspersky.com
Dữ liệu mới nhất từ Kaspersky đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình hình an ninh mạng Việt Nam. Các cuộc tấn công mạng, đặc biệt là các hình thức lừa đảo tinh vi hay tấn công phi kỹ thuật (social engineering), đang diễn biến ngày càng phức tạp và tinh vi, đòi hỏi sự đề cao cảnh giác. Trước bối cảnh chuyển đổi số phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam, Kaspersky đưa ra những khuyến cáo cấp thiết nhằm giúp các tổ chức và cá nhân ứng phó hiệu quả, tự vệ trước các mối đe dọa mạng ngày càng tinh vi.
Tại Hội nghị thượng đỉnh phân tích bảo mật (SAS) 2024, Nhóm nghiên cứu và phân tích toàn cầu của Kaspersky (GReAT) tiết lộ một phát hiện đáng chú ý: một phiên bản Lite của phần mềm độc hại Grandoreiro đang nhắm mục tiêu vào khoảng 30 ngân hàng tại Mexico. Mặc dù những kẻ chủ mưu đứng sau việc phát tán Grandoreiro đã bị bắt giữ từ đầu năm nay, các nhóm tội phạm mạng khác vẫn tiếp tục lợi dụng loại malware này để thực hiện các cuộc tấn công.
Báo cáo của Kaspersky về thách thức an ninh mạng đối với các công ty công nghiệp nặng có cơ sở hạ tầng phân tán trên nhiều khu vực địa lý chỉ ra một thực tế đáng báo động: Một phần ba công ty trong lĩnh vực công nghiệp nặng thường xuyên gặp phải các sự cố mạng. Cụ thể, 45% công ty phải đối mặt với tình trạng này vài lần mỗi tháng, đáng chú ý chỉ 12% gặp sự cố mạng một lần/năm hoặc ít hơn.
Trước những thách thức ngày càng lớn và các mối đe dọa gia tăng đối với công nghệ vận hành (OT) và cơ sở hạ tầng thiết yếu, Kaspersky đã nâng cấp giải pháp Kaspersky Industrial CyberSecurity (KICS) - nền tảng XDR chuyên dụng cho các doanh nghiệp công nghiệp nặng và giải pháp MDR (Managed Detection and Response) cho các Hệ thống Điều khiển Công nghiệp (ICS). Đây là một giải pháp giúp các tổ chức thiếu nhân lực chuyên môn có thể tìm đến các trung tâm điều hành an ninh mạng (SOC) để được hỗ trợ.