Chi tiêu khôn ngoan, giữ trẻ an toàn: Vì sao giáo dục về tài chính và an ninh mạng phải luôn song hành?

Chi tiêu khôn ngoan, giữ trẻ an toàn: Vì sao giáo dục về tài chính và an ninh mạng phải luôn song hành?

Trẻ em ngày nay đang lớn lên trong một thế giới mà phần lớn tiền tệ đã được số hóa, chính vì thế an ninh mạng trở thành một chủ đề không thể thiếu trong giáo dục tài chính cho trẻ. Khác với các thế hệ trước, trải nghiệm đầu tiên của trẻ với tiền không chỉ dừng lại ở những chú heo đất tiết kiệm, mà còn qua giao dịch mua hàng trong ứng dụng, hộp quà bí ẩn (loot boxes) trong game hay thẻ trả trước kết nối với ví điện tử. Trong báo cáo “Digital Schoolbag: A Parent’s Guide for the School Year”, các chuyên gia Kaspersky chia sẻ cách hướng dẫn trẻ quản lý tiền bạc an toàn, có trách nhiệm trong môi trường trực tuyến.

Mùa tựu trường không chỉ là thời điểm sắm sửa sách vở, đồng phục mới, mà còn là dịp quan trọng để xây dựng thói quen lành mạnh cho trẻ, những thói quen sẽ đi theo các em suốt cuộc đời. Trong số đó, giáo dục tài chính đang ngày càng trở thành một trong những ưu tiên quan trọng nhất. Cách trẻ tiếp xúc và sử dụng tiền đã thay đổi đáng kể, do đó, việc dạy con về giá trị đồng tiền giờ đây phải đi kèm với việc dạy trẻ cách bảo vệ "ví tiền" của mình trong thế giới kỹ thuật số.

Nếu trẻ không nhận thức được các rủi ro trực tuyến, thì ngay cả khi được trang bị kiến thức tài chính vững vàng, các em vẫn có thể dễ dàng trở thành nạn nhân của lừa đảo như giả danh tặng quà miễn phí, lừa đảo giao dịch trong trò chơi, dịch vụ tự gia hạn không thông báo, hoặc thậm chí là đánh cắp danh tính. Bằng cách kết hợp giáo dục tài chính với kiến thức an ninh mạng, phụ huynh có thể giúp con quản lý tiền thông minh hơn, đồng thời tự tin phòng vệ trước các mối đe dọa an ninh mạng đi kèm.

Chuyên gia từ Kaspersky khuyến nghị phụ huynh nên dạy trẻ cách quản lý tiền bạc an toàn, có trách nhiệm như sau:

1. Đặt giới hạn chi tiêu rõ ràng

Dạy trẻ hiểu về “giới hạn” là bước đầu tiên để xây dựng kỷ luật tài chính và nhận thức về tiền trên môi trường kỹ thuật số. Cha mẹ có thể hướng dẫn con bắt đầu bằng cách xây dựng một danh sách cơ bản cho các khoản chi tiêu thông thường của trẻ:

-      Dụng cụ học tập

-      Ăn trưa, ăn vặt

-      Chi tiêu cho hoạt động thể thao, hoặc theo sở thích

-      Dịch vụ giải trí (ứng dụng, trò chơi, đăng ký gói dịch vụ)

Thay vì kiểm soát chi tiết từng khoản, cha mẹ nên cùng con thảo luận về tỷ lệ phân bổ từng khoản. Ví dụ: “70% dành cho học tập, 20% cho giải trí và 10% tiết kiệm.” Đây cũng là cơ hội để các bậc phụ huynh giải thích về chi tiêu trên môi trường kỹ thuật số: nếu không cẩn thận, các khoản mua trong ứng dụng (in-app purchases), giao dịch nhỏ (microtransactions) hoặc các khoản phí ẩn đều có thể khiến ví tiền của con cạn kiệt nhanh chóng.

2. Sử dụng phương thức thanh toán bảo mật

Việc đưa tiền mặt cho trẻ thoạt nghe có vẻ đơn giản, nhưng lại đi kèm nhiều hạn chế rõ ràng, như bị mất, bị trộm cắp, hoặc tiêu mà không nhớ. Một giải pháp thay thế an toàn và mang tính giáo dục hơn là cho trẻ làm quen với thẻ ngân hàng cho trẻ em, hoặc ví điện tử tích hợp tính năng kiểm soát của phụ huynh. Các công cụ này cho phép cha mẹ đặt hạn mức chi tiêu, nhận thông báo chi tiêu tức thì, theo dõi giao dịch theo thời gian thực và thậm chí chặn một số danh mục nhất định như các trang web thương mại điện tử hoặc nền tảng trò chơi. Nhờ vậy, trẻ học được cách quản lý tiền bạc độc lập, trong khi cha mẹ vẫn có thể yên tâm giám sát và can thiệp nếu có bất thường. 

Một yếu tố không kém phần quan trọng khác là tính an toàn của môi trường số nơi diễn ra giao dịch. Các ứng dụng ngân hàng hay cửa hàng trực tuyến luôn là mục tiêu của tội phạm mạng. Vì vậy, việc cài đặt giải pháp an ninh mạng toàn diện, với tính năng duyệt web an toàn và bảo mật thanh toán là vô cùng cần thiết.

3. Bảo mật thiết bị và tài khoản tài chính

Trẻ em thường chưa ý thức hết tầm quan trọng của việc bảo mật tài khoản. Song, chỉ một mật khẩu yếu hoặc một thiết bị bị xâm phạm cũng có thể làm lộ toàn bộ công cụ tài chính của trẻ.

Cha mẹ có thể hỗ trợ con bằng cách:

-      Bật xác thực hai yếu tố (2FA) cho tất cả ứng dụng có khả năng dùng để mua sắm trực tuyến.

-      Sử dụng trình quản lý mật khẩu (password manager) để lưu trữ an toàn thông tin đăng nhập, đồng thời cho phép gia đình truy cập trong trường hợp cần thiết.

-      Dạy trẻ cách đặt mật khẩu mạnh: ít nhất 12 ký tự, không dùng tên riêng hoặc ngày sinh, và không dùng một mật khẩu cho nhiều tài khoản khác nhau.

Khi những thói quen tốt này được duy trì thường xuyên, cha mẹ đang trao cho con những công cụ cần thiết để bảo vệ an toàn cho tài chính và dữ liệu cá nhân của mình.

4. Theo dõi các gói đăng ký và khoản phí định kỳ

Một trong những thứ khiến trẻ dễ mất kiểm soát chi tiêu nhất chính là các khoản đăng ký gói dịch vụ (subscriptions). Ngày nay, nhiều trò chơi, công cụ học tập và nền tảng xem phim trực tuyến áp dụng hình thức thanh toán định kỳ thay vì một lần. Trẻ có thể đăng ký "dùng thử miễn phí" mà không biết rằng dịch vụ sẽ tự động chuyển thành gói tính phí hàng tháng sau khi thời gian dùng thử kết thúc. Vì đây là các khoản phí nhỏ, lặp lại đều đặn, trẻ thường sẽ không để ý cho đến khi tài khoản hết sạch tiền hoặc cha mẹ kiểm tra tài khoản.

Cha mẹ nên hướng dẫn con:

-      Luôn hỏi ý kiến cha mẹ, trước khi bắt đầu dùng thử miễn phí bất cứ dịch vụ nào.

-      Kiểm tra phần cài đặt tự động gia hạn (auto-renew) cũng như cách hủy nếu không tiếp tục sử dụng.

-      Đặt lịch nhắc trên điện thoại để nhớ ngày kết thúc thời gian dùng thử.

Về phía phụ huynh, hãy thường xuyên kiểm tra lịch sử mua hàng trên App Store/Google Play, đồng thời kiểm tra hộp thư điện tử để rà soát  thông báo gia hạn dễ bị bỏ sót. Nhiều ứng dụng ngân hàng và phần mềm bảo mật cũng hỗ trợ cảnh báo giao dịch định kỳ hoặc gửi thông báo theo thời gian thực cho mỗi lần thanh toán, giúp cha mẹ dễ dàng quản lý chi tiêu cho con mình hơn. Bằng cách biến việc quản lý gói dịch vụ thành trách nhiệm chung, cha mẹ sẽ giúp trẻ hiểu rằng những khoản phí “vô hình” này vẫn là chi tiêu có thật và cần được theo dõi cẩn thận.

Ông Andrey Sidenko, Chuyên gia cao cấp Phân tích nội dung website tại Kaspersky, chia sẻ: “Khi nói đến giáo dục tài chính cho trẻ, chúng ta không thể chỉ dạy các em cách lập ngân sách hay tiết kiệm. Tiền của thế hệ các em giờ đây đã là tiền kỹ thuật số, nghĩa là những quyết định tài chính đầu tiên đều diễn ra trực tuyến: trong trò chơi, ứng dụng hay ví điện tử. Các bài học tài chính cho trẻ sẽ không trọn vẹn nếu thiếu kiến thức về an ninh mạng. Việc giúp trẻ nhận biết lừa đảo, bảo vệ tài khoản và sử dụng công cụ thanh toán an toàn cũng quan trọng không kém việc dạy các em hiểu về giá trị đồng tiền.”

Tìm hiểu thêm và tải xuống phiên bản PDF của báo cáo“Kaspersky’s Digital Schoolbag: A Parent’s Guide for the School Year”, thực hiện bởi Kaspersky tại đây!

*Về NTS

Công ty TNHH Bảo Mật Nam Trường Sơn (NTS Security) là nhà phân phối chính thức các giải pháp bảo mật Kaspersky tại Việt Nam từ năm 2007. Với hơn 17 năm kinh nghiệm, NTS Security tự hào là đối tác chiến lược hàng đầu, đồng hành cùng hàng ngàn doanh nghiệp và các đối tác trong hành trình nâng cao năng lực bảo mật và chuyển đổi số tại Việt Nam.

NTS không chỉ cung cấp sản phẩm chính hãng mà còn mang đến dịch vụ tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật chuyên sâu, đảm bảo hiệu quả và độ tin cậy trong từng giải pháp triển khai.

Liên hệ với chúng tôi:

Công ty TNHH Bảo Mật Nam Trường Sơn (NTS Security)

Trụ sở chính: 55/10 Trần Đình Xu, Phường Cầu Kho, Quận 1, HCM.

VPLV HCM: 20 Tăng Bạt Hổ, Phường 11, Q. Bình Thạnh, HCM.

VPDD HN: Tầng 6, Tòa nhà Qunimex, số 29 Lê Đại Hành, Q. Hai Bà Trưng, Hà Nội

Website: https://kaspersky.nts.com.vn

Hotline: (028) 3841 8080

Email: info@kaspersky.vn  | Hỗ trợ kỹ thuât: hotro@kaspersky.vn